Distribution of radioactive isotopes in the mountain and piedmont regions of Central Tajikistan Varzob river valley

  The Varzob Valley in the Central Tajikistan, due to its proximity to the Gissar mountains range, acts like a funnel for the air mass transported by the southern winds. For a better understanding this local phenomenon, the gross alpha and beta as well as ⁴⁰K, ¹³⁷Cs, ²³²Th and ²³⁸U activity concentrations together with the Th/U ratio were studied.

Истифодаи оқилонаи захираҳои обӣ – кафолати таъмини муназзами неруи барқ

  Айни замон, ки масъалаи тағйирёбии глобалии иқлим тамоми ҷомеаи ҷаҳониро ба ташвиш оварда, оқибатҳои экологии он боиси сар задани баҳсҳо оид ба дастрасӣ ва тақсими захираҳои обӣ- энергетикӣ дар кураи Замин мавриди арзёбӣ мегардад. Ҳодисаҳои стихиявии метеорологии бузурге, ки дар раванди тағйирбии иқлим ба амал меоянд, таъсири бевоситаи худро ба соҳаҳои ҳаётан муҳими иқтисодӣ – энергетика, саноат ва кишоварзӣ мерасонанд. Ҳамчунин, ин падидаҳо ба кишварҳое, чун Тоҷикистон, ки дар минтақаҳои ба тағйирёбии иқлим осебпазиранд, таъсироти манфии бештар доранд. Аз ин ҷост, ки тағйирёбии тадриҷии иқлим якҷоя бо баландшавии ҳарорату коҳишёбии миқдори боришот дар баъзе манотиқ ба тамоми соҳаҳои фаъолият дар Тоҷикистон таъсири манфии амиқ гузошта истодааст.

Тағйирёбии иқлим: назарҳо оид ба сабабҳо (Бахшида ба 5-солагии Созишномаи иқлимии Париж)

  Ҳарчанд мушкилоти тағйирёбии иқлим ё гармшавии иқлим масъалаи нисбатан бошад ҳам, вале басо хатарноку ташвишовар аст. Масъалаи мазкур аз охирҳои асри пор мавриди таваҷҷуҳи олимону сиёсатмадорон қарор гирифта, дар тамоми гўшаю канори кураи арз сару садоҳои зиёдеро ба миён овардааст. Ба андешаи қисми аъзами олимон давоми чанд даҳсолаи охир аз ҳисоби рушди саноату зиёдшавии нақлиёт ва дигар воситаҳои замонавии зиндагӣ дар миқёси ҷаҳон партови газҳои гулхонавӣ зиёд гашта, гармии офтобро дар Замин бештар нигоҳ медорад. Аз ин ҷост, ки раванди мазкур боиси нисбатан гармшавии иқлим дар сайёраи Замин гардида, то рафт хатарҳои зиёдеро ба бор оварда истодааст. Ҳамчунин, боиси зиёдшавӣ ва шиддатнокии офатҳои табиӣ гардида, боришоти шадиди борону жола, обшавии пиряхҳо, обхезиҳо, хушксолиҳо ва камшавии сатҳи дарёҳову кўлҳо метезонад. Гузашта аз ин, раванди гармшавии иқлим дар миқёси ҷаҳонӣ таъсири манфии худро дар шакли пастшавии сифати ҳаво дар шаҳрҳо ва ифлосшавии муҳити зист, саломатии аҳолӣ, хароб гардидани қабати азонии атмосфера (стратосфера), камшавии намудҳои флора ва фауна, ифлосшавии обҳо, нобудшавии ҷангалзорҳо, мушкилиҳо дар соҳаи кишоварзӣ ва чорводорӣ, зери об мондани баъзе минтақаҳои соҳилӣ, биёбоншавии заминҳо, вайроншавии роҳу комуникатсияҳо ва ҳоқазо низ мерасонад.

Захираҳои рекреатсионӣ ва сайёҳии табиати Тоҷикистон